Araştırma
Mehmet Ali Oylumlu
12 Eyl 2025
Mutfakta Eldiven Meselesi: Hijyen mi, Gösteriş mi?
Mide Lobisi’nde geçtiğimiz günlerde yaptığımız ankette, mutfakta eldiven kullanımına dair görüşleri sorduk. Eldiven, bazıları için hijyenin sembolü; diğerleri için ise sadece bir algı yönetimi. Sonuçlar, üyelerin çoğunluğunun bu konuda ne düşündüğünü açıkça ortaya koydu.
Peki sonuçlar ne dedi?
Tek seçmeli ankette katılımcıların tercihleri şöyle şekillendi:
Kesinlikle eldiven takılmalı → %2,6
Eldiven çoğu zaman göstermelik → %74,7
Eldiven, çalışanın ellerini kirlenmesin diye var → %5,4
Ne gerek var, pişerken her şey ölür → %4,4
Çıplak el daha güvenli; en azından eller yıkanmak zorunda → %12,9
Peki yemek yer miyiz?
Eldivensiz yapılan yerde yemek yemem → %10
Eldivensiz yapılan yerde yemek yerim → %90
Katılımcıların yaklaşık dörtte üçü eldiveni hijyenden çok “göstermelik” görüyor.
Uzmanlar ve Otoriteler Ne Diyor?
Dünyada da eldiven meselesi çok tartışılıyor. Aslında birçok otorite, eldivenin hijyen sağlamaktan çok algı yarattığını söylüyor. Ortak nokta şu: eldiven ne kadar kullanılırsa kullanılsın, düzenli ve doğru el yıkamanın yerini tutmuyor.
Food Standards Agency (İngiltere) : İngiltere’nin resmi gıda kurumu, eldiven takıldığında müşterinin kendini güvende hissettiğini kabul ediyor. Ama işin pratiğine bakıldığında, eldivenlerin çoğu zaman gerektiği gibi değiştirilmediğini ve bunun da çapraz bulaşma riskini artırdığını özellikle vurguluyor.
👉 Kaynak
AFDO Raporu (ABD): Amerikan Gıda ve İlaç Yetkilileri Birliği, eldiveni yalnızca pişirilmeden tüketilecek yiyeceklerin hazırlandığı özel durumlarda zorunlu tutuyor. Geri kalan kısımlarda asıl önemli olanın sık ve doğru el yıkama olduğunu belirtiyor.
👉 Kaynak
National Restaurant Association (ABD): ABD’deki restoran sektörünün en büyük temsilcisi olan bu birlik, rehberlerinde “eldiven asla el yıkamanın alternatifi değildir” diyor. Hatta aynı eldivenle hem paraya, hem çiğ ete, hem de sebzeye dokunmanın mikropları taşımak için en riskli davranışlardan biri olduğunu hatırlatıyor.
👉 Kaynak
Çapraz Bulaşma Riski. Türkiye’den de benzer görüşler var. Gıda Mühendisleri Derneği Başkanı Abdussamed Boyu, kirli bir eldivenin temiz yüzeylere mikrop taşıyabileceğini söylüyor. Örneğin aynı eldivenle hem paraya dokunup hem de yiyecek hazırlamak, hijyen açısından oldukça riskli.
👉 Kaynak
Mide Lobisi'nden Yorumlar
Anketin altındaki yorumlar da bu tartışmayı özetler nitelikte:
“Eldiven müthiş itici geliyor bana… Ellerini koruyor ama yiyecek için hijyen sağlamıyor.”
“Hunharca ellerimi yıkıyorum… bana göre bu yeterli.”
“Zaten yeterince plastik atık üretiliyor. Eldiven yerine temiz maşa ve sık el yıkama daha mantıklı.”
“Köftenin lezzeti, köftecinin elindeki floradan gelir bence. Hem ateş değen şeyde mikrop ne arasın?”
Sonuç: Güven Temiz Ellerde, Şov Eldivenlerde
Eldivenin algıda hijyen sembolü olması, pratikte yeterli olduğu anlamına gelmiyor. Asıl güveni sağlayan şey kişisel hijyen, sık el yıkama ve mutfak içi şeffaflık.
Türkiye’deki sonuçlar, dünyadaki uygulamalarla paralel: Eldiven tek başına güven değil, bazen tam tersine yanıltıcı bir görüntüye dönüşüyor.
Yani, aynı eldivenle hem paraya dokunup hem de salatanızı hazırlayan birini gördüğünüzde hijyenden söz etmek pek de mümkün olmuyor.
Blog
